Van PLC Lite naar PLC Right

In het onderwijs willen we niets liever dan dat elke leerling goed onderwijs krijgt. Maar hoe zorgen we ervoor dat we als team écht samen werken aan dat goede onderwijs? De week van 14 t/m 18 april jl. stond bij Academica in het teken van het werken in een professionele leergemeenschap (PLG) als middel om dat goede onderwijs te kunnen bieden, iedere dag weer.

Prof. dr. Anthony Muhammad, expert op het gebied van PLG, reisde voor Academica door Nederland met zijn betoog om afscheid te nemen van de "PLC Lite"-aanpak - een vrijblijvende, oppervlakkige vorm van samenwerken - en te kiezen voor de diepgang en impact van een "PLC Right": een professionele leergemeenschap die het verschil maakt voor álle leerlingen in de school. Zijn visie is scherp, zijn boodschap helder en bewezen effectief. 

Wat is een échte PLG?

Een professionele leergemeenschap is méér dan af en toe samenzitten of ervaringen uitwisselen. Een PLG is een doorlopend proces, waarin docenten samenwerken in terugkerende cycli van actie-onderzoek om betere resultaten te behalen voor de leerlingen die ze bedienen. PLG's gaan uit van de veronderstelling dat de sleutel tot beter leren voor leerlingen ligt in voortdurend leren van de leraar.

In dit proces van collectief leren, waarin leraren zich steeds weer samen buigen over vier cruciale vragen:

1. Wat willen we dat leerlingen leren?
2. Hoe weten we of ze het geleerd hebben?
3. Wat doen we als ze het nog niet geleerd hebben?
4. Wat doen we als ze het al beheersen?

In een échte PLG werken docenten niet geïsoleerd, maar nemen ze collectieve verantwoordelijkheid voor het leren van álle leerlingen. Ze ontwikkelen samen een gegarandeerd en uitvoerbaar curriculum, handelen formatief en werken in een structuur van interventies. Niet omdat het moet, maar omdat ze het willen.

Zes cruciale kenmerken

Een school die de PLG serieus neemt, onderscheidt zich door zes elementen:

1. Samenwerking in professionele teams die onderling afhankelijk zijn;
2. Gemeenschappelijke leerdoelen en verwachtingen;
3. Formatieve beoordelingen om gericht te verbeteren;
4. Tijdige ondersteuning voor leerlingen die het moeilijk hebben;
5. Het gebruik van data om praktijk te verbeteren;
6. Een cultuur van gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Interesse is vrijblijvend. Toewijding is onvoorwaardelijk.

Een PLG Right vraagt toewijding. Immers, wie écht toegewijd is, accepteert geen excuses; alleen het resultaat telt. Dat vraagt lef, reflectie en de bereidheid om ook de moeilijke vragen niet uit de weg te gaan. Dit klinkt eenvoudig, maar is dat niet. Het vraagt een cultuurverandering.

Het belang van een leidende coalitie

Cultuurverandering komt niet vanzelf. Daarom is een goed functionerende leidende coalitie cruciaal. Deze groep - bestaande uit mensen met expertise, geloofwaardigheid en leiderschap - leidt het proces. Zij leven de verandering voor door het gedrag en de attitude te laten zien die ze van anderen verwachten. Ze organiseren en monitoren: ze brengen de balans tussen 'strak' en 'los', tussen duidelijke kaders en autonomie.

En nu?

In een tijd waar het onderwijs voor grote uitdagingen staat - oplopende leerachterstanden, groeiende kansenongelijkheid, lerarentekorten en toenemende werkdruk - is samenwerking binnen scholen geen keuze, maar een vereiste.

De oproep van prof. dr. Muhammad is glashelder: geen excuses meer. Als scholen vandaag de dag nog steeds vasthouden aan PLC Lite, is dat niet omdat ze het niet kunnen, maar omdat ze het eigenlijk niet willen. De middelen zijn er. De modellen bestaan. De vraag is: hebben we de toewijding om er echt voor te gaan?

Bekijk alle foto's van de masterclass tour van prof. dr. Anthony Muhammad in ons fotoalbum. Meer weten over hoe je een professionele leergemeenschap op de PLG Right-manier opzet op jouw school? Onze opleiding De School als PLG biedt daar handvatten in. Bekijk onderstaande link voor meer informatie.