In een wereld waar diversiteit een cruciale rol speelt, is het tijd om te leren van succesvolle benaderingen elders. Immers, diversiteit in het onderwijs is een actueel en essentieel onderwerp dat onze aandacht verdient.
Diversiteit wordt niet getolereerd of genegeerd, maar ten volle omarmd.
Dit is het centrale thema van een interview (JSW 2022) met gastlector prof. Dr. Orhan Agirdag, expert op het gebied van culturele diversiteit in het onderwijs. Hieronder staan de belangrijkste inzichten van het interview beschreven.
- Diversiteit is niet alleen een concept, maar een norm in sommige delen van de wereld. Zo is het opvallend dat in bepaalde landen het personeel voor meer dan 30 procent uit culturele minderheden bestaat. Dit staat in schril contrast met sommige andere landen, waaronder Nederland, waar diversiteitsdagen en -symposia vaak niet verder gaan dan symbolische gebaren met een beperkt aantal sprekers van culturele minderheden.
- Het is volgens Agirdag noodzakelijk om nieuwe vragen te stellen over diversiteit in het onderwijs. Er is een gebrek aan representatieve gegevens over meertaligheid en de kennis van leerkrachten over culturele diversiteit. Dit gebrek aan gegevens is zorgwekkend, gezien het feit dat een groot deel van de leraren zich niet voldoende voorbereid voelt op het omgaan met cultureel en taalkundig diverse lessen. Het is tijd om diepere oorzaken van kansenongelijkheid te onderzoeken. Hij is kritisch; 'de wijze waarop Nederland het thema kansenongelijkheid aanpakt, is onvoldoende gestoeld op empirisch onderzoek en daardoor meer ideologisch dan wetenschappelijke van aard'.
- Daarnaast agendeert Agirdag de noodzaak van een interculturele aanpak om diversiteit in het onderwijs te omarmen. Dit betekent niet alleen het erkennen van verschillen, maar ook het integreren van deze verschillen in het curriculum om pedagogische doelen te bereiken. Het vermijden van stereotypen en vooroordelen is essentieel, terwijl het respecteren van identiteiten en achtergronden centraal staat.
- Agirdag stelt dat schoolteams en schoolbesturen een afspiegeling van de samenleving moeten zijn en dat diversiteit in teams en besturen synergie en betere resultaten kan opleveren. Dat vraagt volgens hem om de basis van goed onderwijs op orde te hebben, de school representatief te maken, samen te werken met de lokale gemeenschap en regelmatig wetenschappelijke bronnen te bespreken om een professionele leergemeenschap te ontwikkelen.
Kortom, diversiteit in het onderwijs moet niet alleen worden getolereerd of genegeerd, maar actief en volledig worden omarmd. Dit vereist dat diversiteit integraal in ons onderwijssysteem opgenomen moet worden, met een diepere focus op het begrijpen en aanpakken van kansenongelijkheid. Dit vereist niet alleen veranderingen in het systeem, maar ook in de manier waarop we als individuen, scholen en leraren omgaan met diversiteit in onze gemeenschappen.
Het gehele interview is beschikbaar voor JSW leden via deze link.
Prof. dr. Orhan Agirdag is gastlector bij Academica. Daar geeft hij les over dit thema en begeleidt hij studenten in hun (afstudeer)onderzoek binnen dit gebied.