Uitbreiden van de leertijd is een interventie die in de menukaart aangeraden wordt, maar wel met een eerder beperkt effect. Het is ook een van de moeilijkst te implementeren interventies, dus lijkt het mij niet waarschijnlijk dat we hier veel van gaan zien.
In theorie lijkt het logisch – we hebben leertijd verloren door de pandemie, dus laten we die terug inhalen door de schooldag of het schooljaar te verlengen. Dit is in de praktijk echter een van de minder nuttige interventies. Deze interventies vereisen een grote inspanning van de school voor een eerder beperkte leerwinst. Dat geeft niet echt een positief kosten-baten saldo in vergelijking met makkelijker toepasbare interventies.
Het verlengen van de schooldag is vooral in de VS uitgeprobeerd en is bij ouders (zij het niet steeds bij leerlingen) vrij populair. Er zijn studies die een positieve impact tonen. In Florida, bijvoorbeeld, zag men dat het verlengen van de schooldag en dan specifiek voor leesonderwijs, een positief effect op de leerprestaties had ¹. Veel studies zijn er echter niet en vaak is het moeilijk causaliteit te bepalen ². En het is duidelijk dat de kwaliteit van wat er geboden wordt tijdens de bijkomende leertijd veel meer bepalend is dan die tijd zelf. Vandaar waarschijnlijk het positieve effect in Florida. Inzetten op lezen is (als dat goed gebeurt) een strategie die op zich een groot verschil kan maken.
De schooldag verlengen kan natuurlijk alleen als we de leraren en begeleiders hebben om dit te doen. En dat is niet vanzelfsprekend in een tijd van lerarentekorten en dus duur. Ook is het zo dat de concentratie van leerlingen niet eindeloos is. Kinderen worden moe en dus is de leerefficiëntie voor bijkomende lesuren niet altijd even groot.
Het schooljaar verlengen lijkt geen erg plausibele strategie. In theorie is het natuurlijk niet logisch dat we een jaarplanning hebben die nog steeds gebaseerd is op een landbouwkalender en we weten dat er in de zomer bij kinderen uit de lagere sociale klassen leerachterstand opgelopen wordt. Er is hiernaar niet echt veel robuust onderzoek, maar wel een paar studies die positieve resultaten tonen.
Maar dit is een interventie die we als scholen moeilijk op korte termijn even kunnen gaan organiseren, dus als we hier op willen inzetten kan dit maar best op nationaal niveau gebeuren en daarvoor is onvermijdelijk een maatschappelijk debat nodig. Niet voor morgen dus.
Lees ook onze overige blogs m.b.t. de NPO menukaart.
Referenties
¹ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0272775718303662
² https://chartered.college/2021/03/10/a-look-at-the-research-on-extending-school-days-length-of-terms-and-supporting-learning