Als je op dit moment langs een boekwinkel loopt, zie je grote stapels van het prentenboek Max en de Maximonsters liggen. Ik heb mooie herinneringen aan dit prentenboek, zowel toen het aan mij werd voorgelezen als toen ik het aan mijn eigen kinderen voorlas.
De moeder van Max noemt hem een monster omdat hij zoveel kattenkwaad uithaalt. Als hij dan zegt dat hij haar opvreet, moet hij zonder eten naar bed. Op zijn kamer begint het avontuur en Max wordt de koning van de Maximonsters. Samen met de andere Maximonsters kan hij nog meer kattenkwaad uithalen. Een legendarisch boek dat hier thuis is kapot gelezen. Dat gebeurde niet alleen bij mij thuis. In Amerika ontmoette ik een artistieke eigenaar van een brocantezaak die alles wilde verkopen, maar niet zijn Max. Deze Max stond prominent achter de kassa. “Dat is mijn Max”, zei deze man nog eens duidelijk. Mooie herinneringen aan goede verhalen zijn universeel.
Door zelf te lezen kan je zelf ook gaan genieten van mooie verhalen en even verdwijnen in een andere wereld. Maar lezen heeft ook een andere functie. Nu er weer meer mogelijkheden zijn om op pad te gaan, is er ook behoefte om informatie over pretparken en restaurants te verkrijgen. Deze informatie wordt vaak op internet gezocht.
Op de site staan mooie plaatjes, maar als je de nuttige informatie wilt hebben, zal je de teksten die erbij staan moeten begrijpen. Door te lezen kom je achter de openingstijden, toegangsprijzen en de op dat moment geldende corona-maatregelen. Vroeger kon je nog wel eens bellen naar het pretpark voor deze informatie, maar dat is steeds lastiger en je zal er nu lezend achter moeten komen.
Dan is het toch jammer dat 15% van de jongeren die van school gaan een begrijpend leesniveau hebben waarmee ze deze informatie niet kunnen ontcijferen. Ze zijn geen analfabeet, maar hun leerbegrip is op zo’n laag niveau dat ze niet zelfstandig tot deze informatie kunnen komen. Dat beperkt je enorm in je leven, want in de voorgaande paragraaf hebben we het nog over vrijetijdsbesteding, maar het niet begrijpen van deze teksten kan tot grote problemen in je dagelijks leven leiden. Dan kan je de bijsluiter van medicijnen niet lezen of de brief van de gemeente.
In het basisonderwijs hebben we ons te lang gefocust op leesstrategieën, daardoor hebben de leerlingen niet geleerd om van de inhoud te genieten. Dus ook niet van Max en zijn Maximonsters. Teksten werden letters, waar je vragen bij moest beantwoorden. Soms was dit zo erg dat kinderen bij het maken van een begrijpend leestoets vroegen: “O moet ik dan ook de tekst lezen?”. De leerlingen beseften niet meer wat ze aan het doen waren.
Daarom is er bij effectief leesonderwijs juist veel focus op het begrip van teksten. We noemen dat ook wel ‘close reading’. Wat wil deze tekst je duidelijk maken? Eerst ga je met de hele klas globaal door de tekst en daarna lees je de tekst nog een paar keer met verschillende opdrachten. Juist door meerdere malen een tekst te lezen en daarbij verschillende opdrachten te krijgen, gaan kinderen de inhoud en functie van teksten begrijpen.
Als je beseft dat het een goede manier is om de informatie te krijgen die je nodig hebt, zal de motivatie ook stijgen. Als je meer leeskilometers maakt, vergroot je het leesbegrip. Je kan dan genieten tijdens het lezen of voorspellen wat er komen gaat, meedenken in het verhaal over oplossingen of wendingen in het plot. Daardoor begrijp je aan het einde van het boek dat Max zijn moeder juist mist en dat zij toch van hem houdt.
Tip: Het boek Max en de Maximonsters is op dit moment te koop in de boekwinkels voor slechts €2,50!
Wil je meer leren over Close Reading en komen tot effectiever leesonderwijs? Bekijk dan of onze leergang Close Reading iets voor jou is.