De onderwijskwaliteit in Nederland keldert al jaren, ondanks alle pogingen om het onderwijs te verbeteren. De Onderwijsinspectie oordeelt (Staat van het Onderwijs, 2021) stevig en duidelijk: repareren is niet voldoende, er moet grondig worden gerenoveerd. Dit vraagt om duurzame en structurele interventies die écht werken. High Performing Schools is een interventie die bewezen werkt. In dit artikel licht ik dit toe.
Bewezen effectief
Al 15 jaar worden scholen omgevormd tot High Performing Schools. Onderzoek naar de leerresultaten van High Performing Schools laten zien dat deze scholen in staat zijn geweest om een leerwinst van vijf tot acht maanden te bewerkstelligen. Dit is veel meer dan de meeste interventies in de zogenaamde NPO-menukaart:Lees hier meer over in mijn blogserie over deze interventies.
Wat is een High Performing School?
Een goed presterende school is een school waar álle leerlingen tot buitengewone prestaties worden uitgedaagd. Dit weten we door onderzoek naar de best presterende scholen wereldwijd te combineren met wetenschappelijk onderzoek vanuit onder andere de cognitieve psychologie, sociologie, organisatiepsychologie en pedagogiek. Deze op onderzoek én onderwijspraktijk gebaseerde principes zijn de basis van het High Performing Schools (HPS) programma. Hét tweejarige traject om een High Performing School te worden.Wat houdt het HPS-traject in?
Om een High Performing School te worden volgen scholen een intensief tweejarig verbeterprogramma waarin ze geschoold en begeleid worden om goed en waardevol onderwijs te geven aan álle leerlingen. Het uitgangspunt hierbij is dat ieder kind alles kan leren (Ericsson, 2017) en volgt de volgt de volgende High Performing Schools principes:
- Een heldere en gedeelde visie met behulp van het visiekwadrant. (Pollen, 2016).
- Hoge normen en verwachtingen voor álle leerlingen. (Davies, 2017).
- Effectief leiderschap. (Zenger | Folkman, 2014).
- Onderwijsleiderschap. (De Wit, 2018).
- Hoog niveau van samenwerking en communicatie. (Laloux, 2015).
- Curriculum, instructies en toetsen uitgelijnd met kerndoelen. (Muijs, 2014).
- Frequente controle op kwaliteit van het leren en lesgeven. (Ashman, 2018).
- Gerichte professionele ontwikkeling door middel van een transitie naar een professionele leergemeenschap met leerteams. (Muhammed, 2020).
- Ondersteunende leeromgeving voor docenten en leerlingen. (Birbalsingh, 2018).
- Een hoge mate van ouder- en maatschappelijke betrokkenheid (Bergeson, 2019).
- Een academische cultuur die mensen inspireert en motiveert tot voortdurende reflectie. (Kirschner, 2020).
Hoe werkt het?
Het programma is verspreid over twee jaar met maandelijkse sessies waarin de schoolleider samen met een deelnemend team de nodige kennis, begeleiding en strategieën krijgt aangeboden. Op deze manier kan het verbeterprogramma succesvol worden geïmplementeerd. Er zijn drie mogelijke trajecten met een verschillende intensiteit: een bovenschools scholingstraject, het HPS-implementatietraject en een HPS-traject waarin samen met de scholen professionele leergemeenschappen van docenten gebouwd worden.Hoe hebben we de impact van HPS gemeten?
Onder leiding van Professor Orhan Agirdag (Lector Academica University of Applied Sciences, Associate Professor, KU Leuven & University of Amsterdam) wordt momenteel onderzoek gedaan naar de impact van HPS. Het volledige onderzoek is bijna afgerond, momenteel is het onderzoeksverslag in review.Om de effectiviteit te meten hebben we de prestaties van 99 basisscholen die het HPS programma hebben doorlopen, vergeleken met niet-HPS basisscholen in Nederland. Als afhankelijke variabelen is gekeken naar de behaalde referentieniveaus van 2019 (meest recent beschikbare cijfers). Meer specifiek is nagegaan in welke mate de leerlingen het streefniveau halen (1S/2F) voor drie domeinen (rekenen, taalverzorging en leesvaardigheid) apart en gezamenlijk. De leerwinst van de laatste drie jaren (2 meetpunten) van de High Performing basisscholen is vergeleken met de leerwinst van de controlegroep (niet HPS-scholen). De effectgrootte is gebaseerd op Cohen D, een statistiek die veel gebruikt wordt om studies met elkaar te vergelijken. Deze is geïnterpreteerd volgens de methode waarop ook de NPO-effectiviteit is gemeten. Deze methode zet effectgrootte om tot maanden leerwinst. Een methode die ook is gebruikt door de Education Endowment Foundation (EEF) in Engeland.
Als we naar de schoolweging kijken, zien we dat de doorsnee HPS-school qua leerlingen samenstelling representatief is voor populatie van scholen. Gemiddeld gezien hebben ze beide een gewicht van 30 met betrekking tot de sociale en migratie-achtergrond van hun leerlingen.
Wat zijn de resultaten?
De analyses tonen aan dat deelname aan HPS een sterke positieve relatie heeft met leerwinst in vergelijking met niet-HPS scholen. Als we de gezamenlijke resultaten bekijken, zien we dat een volledig HPS-traject tot vijf maanden leerwinst leidt en een HPS-traject met PLG’s zelfs tot zes maanden.
Figuur 1: Leerwinst HPS scholen
Het effect is het sterkst voor rekenen (zes maanden voor een vol HPS-traject en acht maanden een HPS traject met PLG), maar is ook voor taal en lezen significant. Deze effecten zijn gemiddeld tot groot.
De resultaten van ons onderzoek naar de impact van HPS zullen binnenkort in meer detail gepubliceerd worden en zullen ook aan peer review worden voorgelegd. De data zullen openbaar gemaakt worden voor andere onderzoekers.
Conclusies
Het High Performing Schools programma is een uiterst effectieve route naar beter onderwijs vanwege het integrale karakter. Het raakt alle facetten van leren en organiseren vanuit een professionele cultuur met een democratische structuur.
Inmiddels hebben diverse schoolbesturen en individuele scholen het programma succesvol doorlopen, waaronder Opmaat Groep, RK Basisscholen, SCIO Groep, Onderwijsgroep EduMare, Allure, Attendiz, Vario, Flores Onderwijs, het Stedelijk Lyceum PCBO Leeuwarden en Koninklijke Visio.
Interesse in het High Performing Schools traject? Lees meer of neem contact op voor vrijblijvend advies.
Wat andere scholen zeggen
Bekijk het interview met Gerda Lukkien (Directeur KC de Driehoek van Opmaat groep) waarin zij vertelt over haar ervaringen met het HPS traject en de ontwikkelingen. Ook geeft ze tips aan scholen die willen starten met een soortgelijk traject.
